Yazar adayları için okunması gereken kitaplar listesine geçmeden önce söylemek istediğim bir şey var; kitap okuma eylemi ne yazık ki Türkiye’de pek “gerekli görülmüyor.” Zaten şöyle bir en çok satan kitaplar listesine baktığımızda, Türkiye’de en çok okunan kitaplar, ne yazık ki aslında pek okunmasına gerek olmayan kitaplar. Her neyse, konumuz bir sitemden daha fazlası olduğu için şimdilik bu eleştiriyi atlayabiliriz.

Kitap tavsiyeleri ya da kitap önerileri oldukça tehlikeli bir iş. Bir insanı kitap okumaya yönlendirebildiğimiz gibi, ömür boyu kitap okuma eyleminden de soğutabiliriz. Hiç kitap okumamış birisine kitap önerirken, önce hayat görüşünü biraz olsun sormak, öğrenmek oldukça faydalı olacaktır. Zira çok beğendiniz diye hiç kitap okumamış birisine Tutunamayanlar’ı önerirseniz, ne yazık ki karşınızdaki kişiyi kitap okuma eyleminden uzaklaştırmış olursunuz.

Kitap önerileri almak, kitap tavsiyeleri vermek gerçekten tehlikeli bir iş. Çünkü önerilen kitaplar genelde “sevdiğimiz kitaplar” oluyor ama karşımızdakinin hiç kitap okumadığını ya da hayat görüşünün bizimle aynı olmadığını düşünürsek, sevdiğimiz kitapları önermek yerine, karşımızdakinin hayat görüşüne uygun kitaplar önermek daha mantıklı değil mi? Elbette bu hiç kitap okumamış insanlar için geçerli.

Karşımızdaki kişi daha önce kitap okuduysa ve kitap önerileri almak istiyorsa, rahatlıkla okuduğu son üç kitabı ve beğenip beğenmediğini öğrenerek rahat rahat kitap tavsiyeleri yapabiliriz. Hem zaten kitap okuma alışkanlığı olan birisini kitap okuma eyleminden soğutmak kolay olmayacaktır.

 Ebeveynler! Lütfen çocuklarınız hoşunuza gitmeyen bir şeyler yaptığında CEZA OLARAK odasına gönderip KİTAP OKU demeyin. KİTAP OKUMAK BİR CEZA DEĞİL, ÖDÜL OLMALI!

Yazar Adayları İçin Okunması Gereken Kitaplar

Bu kitap tavsiyeleri listesi tamamen benim kişisel görüşümle ortaya çıkmıştır. Çok satan kitaplar ya da en çok okunan kitaplar değil, benim okuduğum ve önerdiğim kitaplardır. Tekrar söyleme gereği duyuyorum; aşağıda listelenecek olan kitapları, eğer daha önce kitap okumadıysanız beğenmeyebilir ya da ne yazık ki anlamayabilirsiniz (ilginizi çekmediği için yoğunlaşmadığınızdan ötürü). O yüzden yukarıdaki linkten daha önce hiç kitap okumamış olan kişilere önerdiğim kitaplara bakmanızı öneririm. Çünkü kitap okumak bir noktada matematiğe benzer ve henüz dört işlem yapmadan, ilerideki çözümlere ulaşamazsınız.

Yazar adayları okunması gereken kitaplar hakkında elbette bilgi sahibi oluyor ama ben bu noktada kitap tavsiyeleri yapmak yerine, kitapların yazar adaylarına neler katacağını göstermeye çalışacağım. Elbette dilerseniz en çok okunan kitaplar ya da çok satan kitaplar diye aratarak popüler olan kitapları satın alıp okuyabilirsiniz.

 #1  Ursula K. Le Guin – Karanlığın Sol Eli

Bilim kurgu türünde bir kitapla başlamak istedim. Okunması gereken kitaplar listemde bir numarada yer alıyor. Neden mi? Açıklayayım.

Bu kitap, Ursula’nın müthiş hayal dünyasını ideolojik görüşü ve eleştirileriyle birleştirdiği bir şaheser. Herkes Mülksüzler isimli eserini baş tacı ederken, ben, Karanlığın Sol Eli diye diretirim ve mutlaka okunması gereken kitaplar nelerdir diyen herkese öncelikle bu şaheseri öneririm.

Kitap size ne katacak? Hayal gücünün ve bilginin önemini kavrayacaksınız. Eğer gerçekten başarılı bir kitap yazmak istiyorsanız, bilgi sahibi olmanın, bu bilgiyi cümleler ile aktarabilmenin şart olduğunu kendiniz göreceksiniz. Aynı zamanda Ursula’nın üslubunu kendi üslubunuzla karşılaştırıp, kitap okuma eyleminizi süreklilik haline getirmek isteyeceksiniz.

 #2 Jack London – Martin Eden

Aslında her yazar adayının kesinlikle okunması gereken kitaplar listesinde bulunması gereken bu eser, birçok yazar adayı ya da yazar tarafından okunmamış, hatta bilinmiyor. Oysa Jack London, Martin Eden isimli eseriyle, okuma ya da yazma bile bilmeyen bir insanın nasıl dünyanın en çok kazanan yazarları arasına girebileceğini, hatta başı çekebileceğini anlatıyor.

Kitap size ne katacak? Kendinizi geliştirmenin önemini kavrayacak, vazgeçmemek kelimesi bir kitapta nasıl işlenmiş onu görebileceksiniz. Yarı otobiyografik bir eser olduğu için, yazarlığa bakış açınız bile değişebilir. Ayrıca eseri okurken büyük yazar Jack London’ın da geçmişine şöyle bir göz atmış oluyorsunuz. Her şeyin bir aşkla başlayıp, hayatın anlamsız olduğuna kanaat getirene dek ne çok değiştiğini ve geliştiğini görebileceksiniz. Böylece, yazmak eyleminin uçsuz bucaksız olduğunu kavrayacaksınız.

 #3 Aslı Erdoğan – Kabuk Adam

Aslı Erdoğan, oldukça sert, insanın içini acıtacak denli küskün bir yazar. Türkiye’de en çok okunan kitaplar listesine girememiş olsa da, emin olun %99’undan kesinlikle önde. Yalnızlığı ve bunalımı öyle keskin bir şekilde anlatıyor, hisleri öyle derin bir şekilde işliyor ki, bana da yalnızca kesinlikle okumalısınız, demek kalıyor. Bu kitabı okurken oldukça sarsılmıştım. Ne yazık ki bu ülkede kadınlar dilediğini söyleyemiyor ama Aslı Erdoğan, dilediğini söyleyebilen nadir kadınlardan birisi. Zaten bunun “ödülünü” de kelepçelerle aldı.

Kitap size ne katacak? Bir olay ya da durumu en ince ayrıntısına kadar işlemek, tüm hisleri okuyucuya hissettirebilmek ve bir sonraki olayı bilseniz bile merak ettirebilmek konusunda örnekler görebileceksiniz. Yazar genellikle kendi hayatından esinlendiği, yaşadıklarını evirip çevirerek kaleme aldığı için, Aslı Erdoğan’ın kim olduğunu, ne hissettiğini de öğreneceksiniz.

 #4  Jose Saramago – Körlük

Bu kitabın ilk yüz sayfasında çılgına dönebilirsiniz. Kitapta virgül ve noktadan başka hiçbir noktalama işareti kullanılmıyor ve Saramago, oldukça muzip bir yazar; ironi ve espri dolu sayfaları ciddiye alarak okuyacaksınız. Bu durum, yazarın çelişkiye düştüğü izlenimini verse bile, aslında ironi yaptığını çok sonra, kitap bitmeye yakınken anlayacaksınız.
Kitap size ne katacak? Ne katmayacak ki! Ülke çapındaki bir sağlık durumu neticesinde insanların ne denli kötü olduğuna şahit olacaksınız. Karakterlerin akılda kalıcı olması için nasıl bir yöntem izlediğini, olayları ne şekilde anlattığını ve hiçbir şeyin ne az ne de fazla dile getirilmediğini göreceksiniz. Böylece, hikaye anlatımının nasıl ustaca yapılabildiğine ilişkin en net örneklerden birisini okumuş olacaksınız.

#5  George Orwell – Paris ve Londra’da Beş Parasız

Bu eser, okunması gereken kitaplar listesinden hiç düşmemeli diye düşünüyorum. Burada da Orwell’ın hayatından bazı kesitler göreceksiniz. Hiç parası kalmayan bir insanın iki şehirde nasıl hayatta kaldığına oldukça sürükleyici bir şekilde şahit olacaksınız. İşin en güzel yanı, elbette Orwell’ın harikulade anlatım tarzı.

Kitap size ne katacak? Her Orwell kitabı gibi bu kitap da bir hikayenin insanı sıkmadan nasıl anlatılabileceğinin en somut örneklerinden birisi. Hem sokak hayatıyla alakalı bilgi sahibi olacak,  hem de okuyucuyu boğmadan hikaye anlatmanın inceliklerini görebileceksiniz. Her kitabı ayrı bir şaheser olan Orwell’ın az bilinen ama diğerlerinden hiç aşağı kalır bir yanı olmayan eseri size en çok hayatın gerçekleriyle yüzleşmek konusu nasıl işlenir, onu gösterecek.

 #6 Sabahattin Ali – Sırça Köşk

En çok okunan kitaplar ya da okunması gereken kitaplar listesinden her zaman Kürk Mantolu Madonna isimli eseriyle yer alan Sabahattin Ali’nin bana göre en önemli eseri, Sırça Köşk’tür. Birisi bana “niçin hep karamsar öyküler yazıyorsun?” diye sorduğunda Sabahattin Ali’nin Bahtiyar Köpek isimli öyküsünü okumasını söylerim. Eğer birisi herhangi bir iktidarı överse de, yine aynı kitapta yer alıp, kitaba ismini veren Sırça Köşk isimli öyküsünü okumasını…

Kitap size ne katacak? Bir eleştiri nasıl yapılır? Her öyküsünün ardından tekrar tekrar am anlamıyla bunu öğreneceksiniz. Hatta kitap önerileri isteyen arkadaşınıza ilk olarak bu kitabı önermek bile isteyebilirsiniz. Ben, her kitap önerisi isteyen arkadaşıma muhakkak Sabahattin Ali’nin bir kitabını, özellikle Sırça Köşk’ü öneriyorum.

 #7 Dostoyevski – Karamazov Kardeşler

Derler ki, Hemingway Karamazov Kardeşler gibi bir kitap yazamayacağını düşündüğü için intihar etti. Bunun doğruluğundan emin olamayız ama emin olabileceğimiz bir şey varsa, edebiyatın en üst metinlerinden birisi, Karamazov Kardeşler’dir.

Kitap size ne katacak? Roman karakterlerinin hayatlarını en ince ayrıntısına kadar anlatmak nedir, daha iyi bir örnek bulamazsınız. Kendine has üslubuyla harikalar yaratan Dostoyevski’nin Karamazov Kardeşler’i, Suç ve Ceza’dan az bilinse de, bana kalırsa çok daha büyük bir yapıt. Rahatlıkla okunması gereken kitaplar listenize alabilir, edebiyat şölenine şahit olabilirsiniz.

Bu kitabı tekrar okumayı düşünüyorum. Sırf okunması gereken kitaplar listesine eklediğim için değil, her seferinde tekrar tekrar bir şeyler öğrenilebilecek nadir eserlerden bir tanesi olduğu için…

 #8  Peyami Safa – Dokuzuncu Hariciye Koğuşu

Bir acı, bir aşk nasıl daha güzel işlenebilir ki? Sağlık problemleri ve hastanelerle ilgili okuduğum en iyi metinlerden birisi! Oldukça akıcı ve inanılmaz bir şekilde insanı duyguya boğuyor. Betimlemeleri çok beğenmiştim. Annesi evde yokken eve geldiği ve eşyaların yerlerine bakarak annesinin neler yaptığını tahmin ettiği bölüm, gerçekten beni benden almıştı.

Kitap size ne katacak? Kesinlikle iyi bir metin nasıl oluşturulur, geçişler nasıl yapılır şahit olacaksınız. Bir acı, bir duygu nasıl anlatılır, oldukça açık bir şekilde görebileceksiniz.

Ne yazık ki Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ile çok geç tanıştım. Bu yüzden geç kalmamanızı, hemen okumanızı öneriyorum.

 #9  Albert Camus – Yabancı

En sevdiğim romanlardan bir tanesidir, Yabancı. Her zaman okunması gereken kitaplar arasında yer alır ve zaten yazar adaylarının bir çoğu bu romanın ismini duymuş ya da okumuştur. Eleştiriler genelde “nasıl bu kadar duygusuz olunur” minvalinde ilerlese de, kitabın özü o zaten!

En sevdiğim bölümü sonlarına doğru. Kitap okuma zevkini kaçırmasın diye hangi bölüm olduğunu söylemeyeceğim.

Kitap size ne katacak? Aykırı bir karakter nasıl oluşturulur? Toplumdan soyutlanma nedir? Toplumun dayattığı gelenek ve görenekler gerçekten mantıklı mıdır? Sorularının nasıl işlendiğini görebileceksiniz. Kitap tavsiyeleri isteyen arkadaşlarınıza ilk önereceğiniz kitaplardan olacağına eminim.

 #10 Franz Kafka – Dönüşüm

Herkes biliyor, herkes okuyor ama yine de bu listeye almam gerekiyordu. “Gregor Samsa bir sabah bunaltıcı düşlerden uyandığında, kendini yatağında dev bir böceğe dönüşmüş olarak buldu.” Bu giriş cümlesini edebiyatla az çok ilgili herkes bilir. Siz de bilmelisiniz!

Kitap size ne katacak? Ne katmayacak ki? Okunması gereken kitaplar listesinde kendine sağlam bir yer edinmiş olan Dönüşüm’ü okuduğunuzda öğreneceğiniz şeylerin bir sınırı yok. Benzetme, eleştiri, aile, bencillik gibi konuları işleyen eser, metafor olarak böcek kullanır çünkü Kafka, kendisini içinde bulunduğu durumlar sebebiyle böcek gibi hisseder. Kitabı okumadan önce biraz Franz Kafka’yı araştırmanızı öneririm.